Inleiding uit Aikido, dans of krijgskunst

'Aikido, dans of krijgskunst', Rob Vincken, Wim Heijnen
Uitgeverij Heijnen, 2005
ISBN-13: 978-90-9021367-5

DE GROTE PARADOX: GEVECHT OF DANS?

(pp. 5-7)

In zwart en wit geklede figuren die sierlijk over de matten rondcirkelen. Zwarte rokken die zich rondwaaierend voegen in de bewegingen van verdediging en aanval. Verdediging en aanval die nauwelijks van elkaar te onderscheiden zijn en die vloeiend in elkaar overlopen. Aikido ziet er uit als dansen.
Hiermee houdt de vergelijking met dansen nog niet op. We spreken in aikido over partners als we het hebben over verdediger en aanvaller. Beiden leren een bepaalde manier van bewegen. Het lijkt – zeker in het begin – op het leren van een mooie choreografie.
Toch is aikido wel degelijk een krijgskunst. Als verdediger probeer je een aanval volledig op te nemen, om er zo effectief mogelijk mee om te gaan. Door je te richten op de volledige opname van de aanval – dus zonder tegen de kracht van de aanval in te gaan – kunnen de bewegingen in aikido er vloeiend en harmonisch uitzien. Dit wordt nog versterkt door de zachte manier van vallen – ook de aanvaller levert geen weerstand en is volledig ontspannen.
In aikido gaat het niet om het overwinnen van de aanvaller, maar om de bewustzijnstoestand waarin een volledige samenvloeiing mogelijk is. Dit maakt aikido tot een spirituele oefening, waarin je harmonie nastreeft: harmonie met je zelf, met je partner en uiteindelijk met het hele universum.
Om dit te bereiken – en dat is de paradox van aikido – moet je de krijgskunst, de vechttech-nieken, uiterst serieus nemen. Er wordt wel gezegd dat je aikidotechnieken moet uitvoeren alsof het om leven en dood gaat.
Het speciale van aikido is dat je geen ge-noegen neemt met een snelle zege, maar dat je er steeds naar streeft de aanval vol-ledig op te nemen door er mee samen te vloeien. Dit vereist een bijzondere manier van oefenen die er inderdaad soms uitziet als dansen.

Aikido is dus zeker geen vechtsport. Er zijn geen wedstrijden en winnaars. Eigenlijk vecht je alleen tegen jezelf, tegen alle afleidingen, je eigen bekrompenheid, je eigen onvermogen om los te laten. Je moet vertrouwen op de kracht van opname en samenvloeiing. Dit maakt aikido tot een levensweg.
‘Aikido, dans of krijgskunst’ is voortgekomen uit de vragen en problemen die beginnende aikidoka’s bezighouden. Het gaat om bijvoor-beeld het ontbreken van competitie, om de rol van de aanvaller, om spierkracht versus ki-kracht, enzovoorts.
In dit boekje komen een aantal termen aan bod die essentieel zijn voor een goed begrip van aikido ongeacht de stijl die men beoefent. Verder wordt er aandacht besteed aan de leerhouding, het gebruik van wapens en aan de spirituele dimensie zonder welke, volgens ons, aikido eigenlijk geen aikido is.